Lichtarchitectuur: Interview met Eduard Brink in Objekt magazine #36
Lichtarchitectuur Licht maakt een wereld van verschil in een ruimte, het trekt aan, accentueert vormgeving en is onbetwist de belangrijkste stemmingmaker. Objekt spreekt met Eduard Brink over de immateriële kant van architectuur: Licht. Menukaart De vormgevingaspecten, techniek en communicatie met de klant maken het beroep van lichtarchitect zo interessant. Het schippert tussen kunst en wetenschap. Als je niet in staat bent om een visie te communiceren krijg je nooit groen licht in een project. De methode die Brink kiest is er een van stapsgewijs betrekken van de klant in de te maken keuzes. Het is niet een dwingende vorm, maar juist een spel van ontdekken en laten proeven, van mogelijkheden blootleggen die vaak heel verrassend zijn. Dit is een van de redenen waarom een lichtplan opstellen vereist dat er goed contact is tussen ontwerper en opdrachtgever. Als communicatie alleen via een architect of interieurontwerper verloopt dan is de kans groot dat cruciale informatie en wederzijds begrip en ontbreekt. Het is dan vrijwel onmogelijk om tot een goed resultaat te komen. Om het lichtplan volledig af te kunnen stemmen aan de wensen van de klant is het nu eenmaal noodzakelijk die klant goed te leren kennen. Zonder het winnen van het vertrouwen blijft een lichtplan als een menukaart: slechts een belofte van wat komen gaat en voor meerdere uitleg vatbaar. Vertrouwen, goede communicatie en heldere afspraken zijn de ingrediënten voor een prettige samenwerking en een fantastisch resultaat. Aanpasbaar Het is opvallend dat juist de beste interieurontwerpers een beroep doen op een lichtarchitect. Het oog voor detail en technische kennis benodigd om een topresultaat te boeken zijn is schaars. Traditioneel was ‘licht design’ niet veel meer dan het kiezen van een armatuur waarmee een ruimte gelijkmatig werd verlicht om tot een bepaald lichtniveau te komen. Deze steriele aanpak ligt gelukkig ver achter ons en zelfs een eenvoudig lichtplan schenkt aandacht aan tenminste drie stappen: Algemene of basisverlichting dat de gehele ruimte verlicht. Dit is als het ware de kapstok waar de rest aan hangt. De tweede stap is het kiezen van sfeerverlichting om een passende ‘mood’ te scheppen. De derde stap is het bepalen van lees- en accentlicht om bepaalde taken zoals lezen mogelijk te maken en om accenten te plaatsen op architecturale details, meubels of kunst. We verdienen een dynamische omgeving waarbij het licht aanpasbaar is aan datgene wat we op dat moment aan het doen zijn. Een goed plan heeft houdt rekening met het hele gamma aan esthetische, psychologische en emotionele aandachtsgebieden. Het blijft een kunst om dit alles zoveel mogelijk weg te werken en om het ongekunsteld en fris te houden. Dit streven wordt een stuk makkelijker wanneer verlichting helemaal vanaf het begin van een project wordt betrokken. Het besef dringt door dat goede integratie van verlichting het karakter van een ruimte en de stemming van haar gebruikers in belangrijke mate beïnvloedt. Projecten in de zorgsector zijn hier een goed voorbeeld van, mensen gaan niet voor hun plezier naar een ziekenhuis. Door de juiste verlichting en vriendelijke vormgeving kan het bezoek aan een zorginstelling een stuk aangenamer gemaakt worden.   Internet Sinds 2001 is de website Brink Licht de best bezochte en meest uitgebreide site in zijn soort. In de begindagen snapten de agenten en importeurs van verlichting vrijwel niets van de kansen die Internet met zich mee bracht. Het was usance informatie naar eindgebruikers zo summier mogelijk en alleen op uitdrukkelijk verzoek te verschaffen. Nog steeds wordt designverlichting voornamelijk gedistribueerd via winkels die opereren in een boetiekachtige sfeer of via groothandels die zelf geen productkennis hebben. Het verenigen van de sterke punten van beide kanalen bleek een gat in de markt. Internet is de sleutel gebleken tot succes: het maakt het mogelijk gedegen kennis en toepassingservaring enerzijds en een ruim en actueel aanbod en scherpe prijsstelling anderzijds te combineren. Door als eerste flink te investeren is het gelukt een enorme schat aan productinformatie overzichtelijk te plaatsen op de site, iets waarvoor ze weinig medewerking kregen van de ruim 100 merken waarmee ze werken. Toen zelfs collega bedrijven deze site begonnen te gebruiken om inspiratie op te doen of snel informatie te krijgen, begon het succes zich af te tekenen. Het is nu een geliefd stuk gereedschap waarmee particulieren maar vooral interieurontwerpers en architecten mee werken. Vooral voor deze professionele klanten worden allerlei nieuwe functionaliteiten toegevoegd zoals maatwerk nieuwsbrieven, naslagwerk een beelddatabank met product- en ook realisatiefoto’s. De verbeterde efficiency biedt ruimte voor meer creativiteit, het biedt de mogelijkheid snel de nieuwste armaturen te gebruiken. Leveranciers zien dit en beschouwen Internet niet langer als een bedreiging. Zo krijgt Brink vaak de vraag of ze reacties op een nieuw ontwerp willen peilen op de site. Het werken met gerenommeerde merken ervaart Brink als een eerste vereiste voor succes. “Alle producten waar wij mee werken zijn van onbesproken kwaliteit evenals de installatiebedrijven waar wij mee werken.” Problemen ontstaan niet door een verkeerd plan of door slecht materiaal, maar door miscommunicatie en verkeerde verwachtingen. Reden om bij alle stappen in het proces helderheid te verschaffen en waar mogelijk te automatiseren. Hierdoor komt de aandacht te liggen waar hij hoort: bij de klant en deze klant wordt tijdens het project maar door één adviseur begeleid. Brink wijst dit aan als de belangrijkste oorzaak waardoor zij heeft in de laatste jaren heeft kunnen uitgroeien tot een topspeler in de wereld van verlichting. Compliment Als lichtdesigner is het is een mooi compliment als een plan ongewijzigd doorgang vindt, want dan heb je èn de klant goed begrepen èn je werk goed gedaan. Het geeft een enorme energie om na een aantal maanden door een gerealiseerd project te lopen met een tevreden klant. Die energie helpt je vooruit waardoor een soort sneeuwbaleffect ontstaat en waardoor je ruimte creëert om nieuwe ideeën toe te passen. Het menselijke contact en de diversiteit van opdrachten maakt het werk inspirerend. Onder de ruim 30 lopende opdrachten bevindt zich een zeiljacht van ruim 50 meter, een twee eeuwen oude hoeve die tot bezinningsruimte wordt getransformeerd, een modewinkel op de P.C. Hooftststraat, kantoorpanden en particuliere bouwprojecten van allerlei schaalgrootten in binnen en buitenland. Brink noemt haar werkgebied hoofdzakelijk non-NEN: voor die ruimtes die aan de voorgeschreven NEN-eisen gehouden zijn is het palet waaruit gekozen kan worden al een stuk beperkter, zeker wanneer het budget de nodige restricties met zich meebrengt